Biologisch boeren, meer werk maar ook meer voldoening

Ze stonden voor een lastige keuze. De bestaande varkensstallen verbouwen of vervangen in verband met de eisen op het gebied van het milieu, of biologisch gaan boeren. Het werd het laatste. En spijt van deze keus hebben Henk en José Groenevelt uit Kootwijkerbroek zeker niet.

De liefde voor het boerenvak en voor dieren zat er al vroeg in bij Henk Groenevelt. ‘Dan zei ik tegen mijn ouders dat ik geen huiswerk had en ging dan mijn vader op de boerderij helpen. Mijn vader had toen 450 vleesvarkens, 10.000 legbatterijkippen en 20 vleeskoeien. Toen ik het bedrijf in 2001 overnam heb ik na een paar jaar de koeien afgestoten. Ik was in die tijd ook nog zzp’er en dat was lastig te combineren.

Hoewel ik de veehouderij wel een mooie tak vind hoor. Ik vind vooral van die zoogkoeien in de wei altijd weer een mooi gezicht.’

Biologische leghennen
In begin 2003 werd de oude kippenstal omgebouwd tot Freiland-stal voor 7.500 leghennen. Als zzp’er had Henk de nodige bouwervaring. Dus werd veel in eigen beheer gedaan. Om de kosten verder in de hand te houden, werd een tweedehands stalinrichting op de kop getikt. In 2006 werd de overstap gemaakt op het biologisch houden van leghennen. Er werd een nieuwe kippenstal gebouwd, ook weer met een tweedehands stalinrichting. Verspreid over twee stallen telde het bedrijf destijds in totaal 14.000 biologische legkippen. De kneepjes van het biovak leerde Groenevelt van zijn pluimveeadviseur Harry van Doorn van Coöperatie De Valk  Wekerom en door bij collega’s op bezoek te gaan. Want ook het houden van biologische kippen kent de nodige regeltjes. Groenevelt noemt er een paar. ‘Je mag per vierkante meter stal een derde minder kippen houden dan regulier en je moet ze biologisch voer geven. Medicijnen zijn niet toegestaan. En dat geldt ook voor bestrijdingsmiddelen tegen bijvoorbeeld brandnetels.’

Wintergarten
In 2018 werden alle kippen onder één dak gehuisvest. Het onderkomen kreeg een nieuwe inventaris en er werd een nieuwe wintergarten bij aangebouwd. Dit werd een boogstal, de voor- en achterzijde zijn opgetrokken uit douglas hout wat de uitbouw een extra natuurlijke uitstraling geeft. De stal herbergt 12.000 biologische leghennen. In de strijd tegen bloedluis wordt gebruikgemaakt van Q-perch. Op de onderkant van de zitstokken staat een zeer lage elektrische spanning. Absoluut ongevaarlijk voor de hennen, maar voldoende om de luizen uit te schakelen. Groenevelt is er tevreden over en kan op dit moment nog geen bloedluis vinden.  ‘Besmetting volledig voorkomen is vrijwel onmogelijk, maar je onderdrukt het wel op deze manier.’

Biologische vleesvarkens
In begin 2012 werd besloten om met de vleesvarkens ook over te gaan op biologisch. In de herfst werden twee bestaande varkensstallen omgebouwd voor bio en in 2013 verrees op het erf een nieuwe stal voor 735 biologische vleesvarkens. Ook nu werd veel in eigen beheer gedaan. De vleesvarkens hebben de beschikking over een droge, schone ligruimte die om de paar dagen van vers stro wordt voorzien. En ze hebben een buitenuitloop die voor driekwart is overkapt. Ze kunnen zomer en winter 24 uur per dag zelf kiezen of ze binnen of buiten willen zijn. Als we het stalgedeelte met de jonge  biggen binnenstappen, weten ze niet hoe snel ze naar die buitenloop moeten komen. Maar nieuwsgierig als ze zijn, zijn ze binnen een paar tellen weer terug om de bezoekers met onderzoekende blikken aan te kijken. ‘We hebben voor biologische vleesvarkens gekozen toen er in 2012 allerlei nieuwe regels en eisen voor de reguliere varkenshouderij kwamen. Er moesten bijvoorbeeld luchtwassers komen. Voor het biologisch houden van varkens hoeft dat niet. Wat me ook tegen begon te staan was de wisselende vleesprijs bij regulier. De prijs voor biologisch is wat dat betreft een stuk stabieler”, vertelt Groenevelt die de varkens levert aan de biologische keten ‘De Groene Weg’.

Dierenwelzijn
De vleesvarkens bij Groenevelt zijn allemaal in het bezit van de typische krulstaart. Die worden bijna nooit door stalgenoten aangevreten. ‘Ook oorbijters komen vrijwel niet voor. Dat heeft onder andere met de ruimte te maken, 2,8 vierkante meter per varken. Maar ze hebben ook voldoende afleidingsmateriaal.’ Alles bij elkaar genomen bevalt Groenevelt het biologische boeren uitstekend. ‘Het brengt meer werk met zich mee. Maar het geeft ons ook meer voldoening.’ Echtgenote José, die ook een uit boerengezin komt, doet de administratie en springt af en toe bij in de stal. ‘We hebben er destijds veel samen over gepraat. En we staan nog steeds achter de keus voor biologisch.’ Het voer betrekken ze van De Valk Wekerom, evenals Groenevelts vader én grootvader. Buitendienstmedewerker Marcel Witteveen van de coöperatie is maandelijks op het bedrijf te vinden. Dan nemen ze samen de cijfers door en kijken waar verbeteringen mogelijk zijn. Want biologisch of niet, er moet
natuurlijk wel resultaat geboekt worden.